Απαντώντας σε Επίκαιρη Ερώτηση της βουλευτή Φωτεινής Πιπιλή, ο Υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης ανέφερε ότι «θα εθελοτυφλούσαμε αν λέγαμε ότι ο χουλιγκανισμός θα εξαλειφθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Πρέπει να αναγνωριστεί όμως, ότι μέσα σε ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης και κάτω από δύσκολες συνθήκες, έχουμε κάνει άλματα προόδου. Και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία ώστε με τη σύμπραξη όλων των δυνάμεων, να φέρουμε πραγματικές συνθήκες ασφαλείας εντός των γηπέδων.
Μπορεί η πανδημία να πάγωσε την καθημερινότητά μας και όσα θεωρούσαμε δεδομένα, δεν πάγωσε όμως τον ύψιστο σκοπό μας: Είμαστε αποφασισμένοι να παραδώσουμε τα γήπεδα σε όλους τους πολίτες, στις οικογένειες, στους φιλάθλους».
Ο κ. Αυγενάκης επισήμανε τις γενναίες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση φαινομένων βίας στους αθλητικούς χώρους που θεσπίστηκαν τον Νοέμβριο του 2019 (ν. 4639/2019):
* διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων ταυτοπροσωπίας στους κατόχους εισιτηρίων εντός και εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων,
* δυνατότητα συλλογής, επεξεργασίας και αξιοποίησης, στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, του υλικού και των δεδομένων που καταγράφονται με οποιοδήποτε τεχνικό μέσο, το οποίο χειρίζεται στέλεχος της Ελληνικής Αστυνομίας,
* Επέκταση τοπικών και χρονικών ορίων εφαρμογής των ποινικών διατάξεων και σε πράξεις αθλητικής βίας που έχουν αμιγώς οπαδικά κίνητρα και τελούνται σε χρόνο και τόπο μη συνδεόμενους με κάποια αθλητική εκδήλωση και ανέλυσε τα επιπλέον μέτρα που συμπεριλαμβάνονται στο υπό κατάθεση σχέδιο νόμου, που πρόκειται να συζητηθεί τις επόμενες μέρες στην αρμόδια Επιτροπή Μορφωτικών
Υποθέσεων και αυστηροποιούν το πλαίσιο, σερ εφαρμογή και των συστάσεων της Ολιστικής Μελέτης των FIFA/UEFA:
* επανεισαγωγή στην έννομη τάξη του «ιδιώνυμου». Κάτι που σημαίνει ότι οι ποινές που επιβάλλονται για βιαιοπραγίες οπαδών δεν αναστέλλονται,
* εξορθολογισμός του πλαισίου λειτουργίας των Λεσχών Φιλάθλων ως προς την αντικειμενική ευθύνη των ομάδων για βιαιοπραγίες οπαδών, προκειμένου να τις αναγνωρίζουν, να λειτουργούν νόμιμα και οι ομάδες να μην αποποιούνται των ευθυνών τους,
* ρύθμιση των οργανωμένων μετακινήσεων των οπαδών, όπου οι ομάδες έχουν την εποπτεία και τον έλεγχό τους, ώστε να υπάρχει ασφάλεια και σαφές σύστημα απόδοσης ευθυνών.
Ολόκληρη η ομιλία του Υφυπουργού Αθλητισμού:
«Θίγεται πράγματι ένα σοβαρό θέμα, το οποίο το τελευταίο διάστημα έχει απασχολήσει σύσσωμη την ελληνική κοινωνία. Βλέπουμε ότι το φαινόμενο του χουλιγκανισμού μπορεί ανά πάσα στιγμή να έρθει στην επιφάνεια και να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στην σωματική ακεραιότητα και την περιουσία του ατόμου. Και αποδεικνύεται ότι πρέπει να είμαστε διαρκώς σε ετοιμότητα, ώστε να λειτουργούμε προληπτικά και να το αντιμετωπίζουμε αποφασιστικά.
Βεβαίως, κάτι που πρέπει να γνωρίζετε και εσείς, αλλά και το σύνολο της κοινωνίας, είναι ότι το Υφυπουργείο Αθλητισμού έχει σαφή όρια στην αρμοδιότητά του, ως προς το πεδίο παρέμβασής του σε σχέση με τις εκδηλώσεις του χουλιγκανισμού. Έχει λόγο μόνο σε γεγονότα βίας που εκδηλώνονται πριν, κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από αθλητικά γεγονότα και επιπλέον μόνο σε γεγονότα βίας που έχουν οπαδικά κίνητρα.
Οτιδήποτε πέρα από αυτό δεν βρίσκεται στην αρμοδιότητα του Υφυπουργείου Αθλητισμού, αλλά στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, είναι υπό τη δική του εποπτεία η Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Βίας στους Αθλητικούς Χώρους, η οποία πράγματι κάνει εξαιρετική προσπάθεια για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Έχει δικό της, ξεχωριστό αρχείο και στοιχεία, για τα οποία αρμόδιο είναι αποκλειστικά το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Ενδεικτικά, αναφέρω ότι η Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Βίας στους Αθλητικούς Χώρους (Υ.Α.Β.Α.Χ.) στην περιοχή αρμοδιότητάς της Γ.Α.Δ.Α., τόσο σε προληπτικό όσο σε επιχειρησιακό και κατασταλτικό επίπεδο, κατά το έτος 2020, πραγματοποίησε τα ακόλουθα:
* Σύνταξη εννιακοσίων εβδομήντα (970) εμπεριστατωμένων και αναλυτικών εκθέσεων κινδύνων και επιπέδων απειλής αθλητικών αναμετρήσεων, με σκοπό τον καλύτερο δυνατό επιμερισμό των ανθρώπινων και τεχνικών πόρων και την αντιμετώπιση οποιασδήποτε κρίσης, πριν, κατά την διάρκεια και μετά την διεξαγωγή εκάστης αθλητικής εκδήλωσης.
* Συμμετοχή σε εκατόν σαράντα τέσσερις (144) συσκέψεις – τηλεδιασκέψεις ασφαλείας προετοιμασίας αθλητικών εκδηλώσεων.
* Αποστολή τετρακοσίων πενήντα εννέα (459) πληροφοριακών δελτίων και φορμών προετοιμασίας αγώνα, βάσει των οποίων προσδιορίστηκε το επίπεδο απειλής και υλοποιήθηκε στοχευμένος σχεδιασμός.
* Λήψη μέτρων πληροφοριακής κάλυψης σε τετρακόσιες είκοσι (420) αθλητικές εκδηλώσεις και κάλυψη συνολικά πεντακοσίων ενενήντα έξι (596) συνοδειών αθλητικών αποστολών.
* Σχηματισμό πενήντα τριών (53) ποινικών δικογραφιών, σύλληψη σαράντα δύο (42) ατόμων και ταυτοποίηση τριάντα ενός (31) ατόμων, ως δραστών διάπραξης αδικημάτων που εμπίπτουν στις διατάξεις του Αθλητικού Νόμου, καθώς και για συμμετοχή σε σοβαρά επεισόδια που έλαβαν χώρα εντός ή εκτός αθλητικών εγκαταστάσεων ή με αφορμή αθλητικές συναντήσεις ή οφείλονταν σε αντιπαλότητα μεταξύ οπαδών, έχοντας σαφή αθλητική αναφορά και αθλητικό υπόβαθρο και προσαγωγή συνολικά πενήντα τεσσάρων (54) ατόμων.
* Εκτέλεση σαράντα εννέα (49) εισαγγελικών παραγγελιών για τη διερεύνηση και εξιχνίαση περιστατικών ομαδικής βίας.
* Κατάσχεση πλήθους αντικειμένων (πυροβόλο όπλο, φυσίγγια, ενεργοποιημένοι Αυτοσχέδιοι Εκρηκτικοί Μηχανισμοί, ενεργοποιημένες φωτοβολίδες, κροτίδες, μαχαίρια κ.α.) που εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου περί Όπλων και χρησιμοποιήθηκαν ή επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια συμπλοκών επεισοδίων ή επιθέσεων.
Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας, θέσαμε ως προτεραιότητά μας την καταπολέμηση των φαινομένων βίας στον αθλητισμό και την ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και ελέγχου, με σκοπό να επικρατήσουν συνθήκες διαφάνειας και λογοδοσίας και στο πεδίο αυτό. Στα τέλη του 2019, αρχές του 2020, πραγματοποιήσαμε έλεγχο περί της νόμιμης ή μη λειτουργίας των πλέον των 150 Λεσχών, Γραφείων και Εντευκτηρίων Φιλάθλων ανά την επικράτεια. Ενδεικτικά, σας αναφέρω ότι μόλις 10 Λέσχες Φιλάθλων σε όλη τη χώρα λειτουργούσαν με νόμιμο τρόπο.
Στη μέχρι τώρα θητεία μας νομοθετήσαμε γενναίες μεταρρυθμίσεις με τον ν. 4639, τον Νοέμβριο του 2019:
* Δώσαμε τη δυνατότητα της διενέργειας δειγματοληπτικών ελέγχων ταυτοπροσωπίας στους κατόχους εισιτηρίων εντός και εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων. Με τον τρόπο αυτό, καθίσταται αποτελεσματικότερη η ταυτοποίηση, αλλά και ο εντοπισμός των εμπλεκομένων σε πράξεις αθλητικής βίας, εντός και εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων.
* Εισήγαμε ξανά στην έννομή τάξη μας, προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, διάταξη που δίνει τη δυνατότητα συλλογής, επεξεργασίας και αξιοποίησης, στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, του υλικού και των δεδομένων που καταγράφονται με οποιοδήποτε τεχνικό μέσο, το οποίο χειρίζεται στέλεχος της Ελληνικής Αστυνομίας. Έτσι ώστε κάθε ποινικώς ενδιαφέρουσα πράξη, που τελείται εντός και εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων, να διακριβώνεται, να ελέγχεται και εν τέλει να τιμωρείται με την προσήκουσα ποινή.
Επισημαίνεται ότι με τον ίδιο τρόπο αξιοποιείται ιδιωτικό οπτικοακουστικό υλικό και τηλεοπτικό υλικό, το οποίο δημοσιεύεται στο διαδίκτυο ή σε τηλεοπτικά δίκτυα, ως αποδεικτικό μέσο τέλεσης αξιόποινης πράξης.
* Επεκτείναμε τα τοπικά και χρονικά όρια εφαρμογής των ποινικών διατάξεων και σε πράξεις αθλητικής βίας που έχουν αμιγώς οπαδικά κίνητρα και τελούνται σε χρόνο και τόπο μη συνδεόμενους με κάποια αθλητική εκδήλωση. Π.χ. βίαια γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εντός ή εκτός των λεσχών φιλάθλων, συγκεντρώσεις και πορείες οπαδών μακριά από αθλητικές εγκαταστάσεις και σε ημέρες που δεν έχει προγραμματισθεί η διεξαγωγή κάποιου αγώνα, «ραντεβού» οπαδών σε ανοικτούς χώρους που καταλήγουν σε μεταξύ τους συμπλοκές κ.λπ.
Δυστυχώς, η πανδημία που έφτασε στη χώρα μας ελάχιστους μήνες μετά την ψήφιση των διατάξεων, άδειασε και τους αγωνιστικούς μας χώρους από θεατές, μια εικόνα που σίγουρα δεν ήθελε να δει κανένας μας. Σκοπός μας, άμα τη επιστροφή του κόσμου στα γήπεδα, εικόνα που ευελπιστούμε ότι θα δούμε πολύ σύντομα, είναι να εφαρμοστούν και στην ουσία τους οι ψηφισθείσες διατάξεις.
Σε εξαιρετικό κλίμα συνεργασίας με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, με την Super League 1 και με την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, εκπονήθηκε με ευθύνη της Super League 1 ένας πλήρης φάκελος, με εμπεριστατωμένη πρόταση για την σταδιακή επιστροφή των φιλάθλων στα γήπεδα. Στόχος μας να δημιουργήσουμε μια άρτια βάση για την εφαρμογή επιπλέον μέτρων ασφαλείας και να διασφαλίσουμε ότι τα ελληνικά γήπεδα θα υποδεχθούν και πάλι κόσμο:
* Έλεγχος, εντός του γηπέδου, θα γίνεται από τους πιστοποιημένους security κάθε εγκατάστασης, ενώ σε περίπτωση συνωστισμού, θα δημιουργούνται περισσότερες ροές με την άφιξη περισσότερων πιστοποιημένων security.
* Οι φίλαθλοι, κατά την προσέλευσή τους στο γήπεδο, θα οδηγούνται στις θύρες εισόδου της εγκατάστασης την ώρα που αναγράφεται στο εκάστοτε εισιτήριο, το οποίο θα ελέγχεται ηλεκτρονικά και ανέπαφα. Επιπλέον, θα κάθονται υποχρεωτικά στη θέση που αναγράφεται στο εισιτήριό τους.
* Ο έλεγχος του αριθμού των εισερχομένων σε κάθε θύρα θα γίνεται μέσω συστήματος ελέγχου πρόσβασης.
Και πράγματι, μόνο αν ενώσουμε δυνάμεις, μόνο αν κάνουμε από κοινού βήματα προόδου και αναλάβουμε πραγματικά ο καθένας τις ευθύνες του, τότε θα καταφέρουμε μέσα από τον αθλητισμό να διαμορφώσουμε τις συνειδήσεις όλων των πολιτών και να προετοιμάσουμε καλύτερους πολίτες για την κοινωνία μας.
Αλλά, φυσικά, δεν μένουμε μόνο στα μέτρα που έχουμε ήδη λάβει. Στο σχέδιο νόμου που πρόκειται να συζητηθεί τις επόμενες μέρες στην αρμόδια Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων έχουμε κάνει και άλλες προβλέψεις.
Θα σταθώ σε 3 σημαντικές μεταρρυθμίσεις:
1) Σας ανακοινώνω ότι με το σχέδιο νόμου επαναφέρουμε το «ιδιώνυμο», φυσικά προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της εποχής. Το «ιδιώνυμο» σημαίνει ότι οι ποινές που επιβάλλονται για βιαιοπραγίες οπαδών δεν αναστέλλονται. Με την προτεινόμενη διάταξη επανεισάγουμε στην έννομη τάξη ρυθμίσεις που αφορούν στην απαγόρευση αναστολής και μετατροπής των στερητικών της ελευθερίας ποινών που επιβάλλονται από τα ποινικά δικαστήρια για εγκλήματα που αφορούν σε εκδηλώσεις οπαδικής βίας.
Με άλλα λόγια, αυστηροποιούμε το πλαίσιο και δίνουμε ξεκάθαρο μήνυμα κατά της οπαδικής βίας.
2) Εισάγουμε διατάξεις, ώστε να επιτύχουμε την εναρμόνιση της νομοθεσίας με τις προτάσεις των διεθνών ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών, που περιέχονται στην Ολιστική Μελέτη των FIFA/UEFA για το ποδόσφαιρο.
Οι διατάξεις αυτές φέρνουν αλλαγές στο ελληνικό ποδόσφαιρο, με στόχο τη βελτίωση της εικόνας του αθλήματος, την αύξηση της συμμετοχής, την καλή διακυβέρνηση και την προώθηση περισσότερων και ίσων ευκαιριών.
Ειδικότερα:
α) επικεντρώνουμε τις προσπάθειες μας στα θέματα της ακεραιότητας των αγώνων, προκειμένου να καταπολεμηθούν φαινόμενα απειλής και χειραγώγησης αυτών, διαφθοράς και βίας, και
β) προβλέπεται ότι οι εκλογές της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΕΠΟ) θα διεξάγονται κάθε τέσσερα (4) χρόνια μεν, αλλά πριν από τη διεξαγωγή των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Δηλαδή, στο τέλος της αγωνιστικής περιόδου και τουλάχιστον τριάντα ημέρες πριν από την έναρξη των νέων πρωταθλημάτων.
3) Λέσχες Φιλάθλων: αναφέρθηκα νωρίτερα στην υφιστάμενη κατάσταση. Με το υπό κατάθεση σχέδιο νόμου, εξορθολογίζουμε την αντικειμενική ευθύνη των ομάδων για βιαιοπραγίες οπαδών.
Τι γινόταν μέχρι τώρα; Επειδή, οι ομάδες έφεραν ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη οργανωμένων οπαδών τους, δεν αναγνωρίζουν τις Λέσχες Φιλάθλων. Κι έτσι αποποιούνται των ευθυνών.
Εμείς αφαιρούμε το αντικίνητρο για την αναγνώριση των Λεσχών.
Παράλληλα, ρυθμίζουμε τις οργανωμένες μετακινήσεις των οπαδών, όπου οι ομάδες έχουν την εποπτεία και τον έλεγχο των μετακινήσεων, ώστε να υπάρχει ασφάλεια και σαφές σύστημα απόδοσης ευθυνών. Δηλαδή, εάν υπάρξουν έκτροπα, ενεργοποιείται αυτό το σύστημα απόδοσης ευθυνών. Ευθύνη φέρουν τα φυσικά πρόσωπα. Εάν δεν ταυτοποιούνται, ευθύνη φέρει η Λέσχη Φιλάθλων, η οποία είναι υποχρεωμένη να γνωρίζει ποιοι μετακινούνται οργανωμένα και ποιοι είναι υπαίτιοι σε τυχόν παραβάσεις. Είμαστε ξεκάθαρα υπέρ της ύπαρξης οργανωμένων φιλάθλων, υπέρ της λειτουργίας νόμιμων Λεσχών. Θέλουμε Λέσχες που να λειτουργούν εντός του θεσμικού πλαισίου και να διασφαλίζουν συνθήκες νομιμότητας και τήρησης των κανόνων. Θέλουμε Λέσχες που να καλλιεργούν το φίλαθλο πνεύμα και να αποκλείουν τη βία και το χουλιγκανισμό.
Θα εθελοτυφλούσαμε αν λέγαμε ότι ο χουλιγκανισμός θα εξαλειφθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Πρέπει να αναγνωριστεί όμως, ότι μέσα σε ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης και κάτω από δύσκολες συνθήκες, έχουμε κάνει άλματα προόδου. Και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία ώστε με τη σύμπραξη όλων των δυνάμεων, να φέρουμε πραγματικές συνθήκες ασφαλείας εντός των γηπέδων. Μπορεί η πανδημία να πάγωσε την καθημερινότητά μας και όσα θεωρούσαμε δεδομένα, δεν πάγωσε όμως τον ύψιστο σκοπό μας: Είμαστε αποφασισμένοι να παραδώσουμε τα γήπεδα σε όλους τους πολίτες, στις οικογένειες, στους φιλάθλους».