Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο ως στόχο έχει τη συνολική χαρτογράφηση του χώρου του βιβλίου, απαρτίζεται από τις εξής τέσσερις έρευνες: i) έρευνα εκδοτικών επιχειρήσεων, ii) έρευνα αναγνωστικής συμπεριφοράς, iii) έρευνα βιβλιοπαραγωγής και, iv) έρευνα βιβλιοπωλείων-σημείων πώλησης.
Συγκεκριμένα, η χαρτογράφηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των εκδοτικών επιχειρήσεων ξεκίνησε με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Public Issue, από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο του 2020 και η οποία κάλυπτε τη χρονική περίοδο 2017-2019.
Η χαρτογράφηση συνεχίστηκε με την Έρευνα Εκδοτικών Επιχειρήσεων (ΕΕΕ) για το έτος 2020, η οποία ξεκίνησε τον Δεκέμβριο 2021 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο 2022. Η εν λόγω έρευνα πραγματοποιήθηκε από την εταιρία έρευνας αγοράς qed, με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο συμπλήρωσαν οι εκπρόσωποι των εκδοτικών επιχειρήσεων, ηλεκτρονικά ή τηλεφωνικά. Δειγματοληπτικό πλαίσιο της ΕΕΕ αποτέλεσε η οσδέλnet.gr, η βάση των εγγεγραμμένων εκδοτικών επιχειρήσεων του ΟΣΔΕΛ, οι οποίες είχαν βιβλιοπαραγωγή (έκδοση τουλάχιστον ενός νέου τίτλου) τη διετία 2019-2020, δηλαδή 824 εκδοτικές επιχειρήσεις.
Το μέγεθος του δείγματος ήταν 128 επιχειρήσεις, με ποσοστό απόκρισης 15,5%. Υψηλότερη ανταπόκριση στην έρευνα είχαν οι μεγάλες επιχειρήσεις (81+ βιβλία, 44,0%) και οι μεσαίες επιχειρήσεις (10-80 βιβλία, 29,0%), ενώ οι μικρές επιχειρήσεις (0-10 βιβλία) είχαν ποσοστό απόκρισης της τάξης του 10,9%.
Τα κύρια ευρήματα της έρευνας για τη δραστηριότητα των εκδοτικών επιχειρήσεων είναι τα εξής:
- Οι παραδοσιακές και μακροβιότερες επιχειρήσεις του χώρου (ίδρυση προ του 1974), εκπροσωπούν το 17% των επιχειρήσεων με βιβλιοπαραγωγή τη διετία 2019-2020.
- Η πλειονότητα των επιχειρήσεων ιδρύθηκε μετά τη δεκαετία του 1990, με κύρια συγκέντρωση (38%) στην περίοδο της οικονομικής κρίσης (έτος ίδρυσης μετά το 2008), ενώ σχεδόν 1 στις 3 επιχειρήσεις (28%) ιδρύθηκε την εικοσαετία που προηγήθηκε της οικονομικής κρίσης (1990-2008).
- Οι ενεργές επιχειρήσεις απασχολούν σήμερα 5.878 εργαζόμενους και εργαζόμενες, εκ των οποίων οι μισοί και πλέον (3.286, 56%) είναι πλήρους απασχόλησης, ενώ ένας σημαντικός αριθμός (1.909, 32%) είναι εξωτερικοί συνεργάτες και 684 (12%) είναι μερικής ή εποχικής απασχόλησης.
- Η πλειονότητα των επιχειρήσεων (82%) απασχολούν 1-10 άτομα προσωπικό (πλήρους, μερικής, εποχικής απασχόλησης ή εξωτερικούς συνεργάτες) και μόνο 1 στις 10 (11%) πάνω από 10 άτομα, ενώ ένα 7% δεν απασχολεί κανένα άτομο.
- Η βιβλιοπαραγωγή του έτους 2020 παραμένει σε μεγάλο βαθμό συγκεντροποιημένη. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της οσδέλnet.gr, το 10% των επιχειρήσεων παρήγαγαν το 71% της βιβλιοπαραγωγής του 2020 (6.749 τίτλοι).
- Σχεδόν 9 στους 10 νέους τίτλους (8.807, 86%) είναι σε έντυπη μορφή, οι νέοι τίτλοι σε ηλεκτρονική μορφή είναι μόλις το 14% και οι νέοι τίτλοι σε ηχητική μορφή είναι κάτω του 1%.
- Τα ακαδημαϊκά/επαγγελματικά βιβλία αντιπροσωπεύουν το 27% των νέων τίτλων του 2020, τα λογοτεχνικά βιβλία το 31%, το παιδικό/νεανικό βιβλίο το 20% και ακολουθούν τα βιβλία γενικού ενδιαφέροντος (πρακτικά βιβλία, ψυχαγωγία, κλπ.) με 13% και τα εκπαιδευτικά βιβλία (σχολικά βιβλία, ELT) με 9%.
- Τα έσοδα των εκδοτικών επιχειρήσεων για το έτος 2020 ανέρχονται σε 189.354.983€, εκ των οποίων το 76% είναι έσοδα μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων (144.170.621€) και 24% μικρών επιχειρήσεων (45.184.362€).
- Τα έσοδα των επιχειρήσεων, όπως και στη βιβλιοπαραγωγή, είναι συγκεντροποιημένα. Το 10% των επιχειρήσεων συγκεντρώνει το 83% του συνολικού τζίρου (157.030.494€).
- Τα έσοδα από πωλήσεις δικαιωμάτων αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% των συνολικών εσόδων.
- Ως προς την κατηγορία βιβλίων, το 40% των εσόδων αφορά ακαδημαϊκά/επαγγελματικά βιβλία (εκδόσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, εγκυκλοπαίδειες, κλπ.), το 22% λογοτεχνικά βιβλία, το 20% παιδικά/νεανικά βιβλία, το 14% γενικού ενδιαφέροντος (εγχειρίδια, πρακτικά βιβλία, ψυχαγωγία κλπ.) και το 4% εκπαιδευτικά βιβλία (σχολικά βιβλία, ELT).
Mπορείτε να δείτε αναλυτικά τα ευρήματα της Έρευνας Εκδοτικών Επιχειρήσεων για το έτος 2020 στην έκθεση και στη διαγραμματική παρουσίαση. Επίσης, η έρευνα συμπληρώνεται με τον κατάλογο των 30 μεγαλύτερων εκδοτικών επιχειρήσεων, με βάση τον κύκλο εργασιών τους, όπως αυτός προκύπτει από τους δημοσιευμένους ισολογισμούς τους.
Πηγή: Dnews.gr