Αν και για τους περισσότερους το ξεκίνημα έγινε το 1886 με τις απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, το οποίο ήταν και είναι ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα των Η.Π.Α., η αρχή είχε γίνει λίγα χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα το 1872, στον Καναδά. Στην Ελλάδα οι γνωστές κινητοποιήσεις αφορούν τον αγώνα των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης το 1936, οι οποίες και κόστισαν τη ζωή κάποιων εκ των διαδηλωτών, γεγονός που αποτέλεσε και την έμπνευση του Γιάννη Ρίτσου για τον “Επιτάφιο”. Βέβαια οι πρώτες αξιώσεις είχαν ξεκινήσει περίπου σαράντα χρόνια πριν, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία.
Τα αιτήματα των εργατών του Σικάγο συνοψίζονταν στο σύνθημα “8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνο”. Επιπρόσθετα, ζητούσαν μία αργία την εβδομάδα, την Κυριακή και την κρατική ασφάλιση, αρχικά για τα θύματα των εργατικών ατυχημάτων. Αν και έχουν περάσει 135 ολόκληρα χρόνια από τότε τα αιτήματα αυτά, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό αυτό, παραμένουν επίκαιρα έχοντας δοκιμαστεί οι κατακτήσεις του τότε περισσότερο από ποτέ στις μέρες μας. Πείτε μου αλήθεια ποιος εργαζόμενος δουλεύει σήμερα μόνο 8 ώρες, ποιος εργαζόμενος πληρώνεται τις όποιες υπερωρίες κάνει, πόσοι εργαζόμενοι βρίσκονται σε καθεστώς μαύρης εργασίας και σε πόσους ο μισθός τους φτάνει για να γίνουν πράξη τα δύο τελευταία μέρη του τότε συνθήματος, η ανάπαυση και ο ύπνος;
Η Ελλάδα της κρίσης και τώρα της πανδημίας σε πολλές περιπτώσεις θυμίζει το Σικάγο του 1886. Η Κυριακή για πολλούς δεν είναι πλέον αργία, οι νέοι και οι νέες μαστίζονται από ανεργία, τα πιο φωτισμένα μυαλά του τόπου εγκαταλείπουν τη χώρα, ενώ όποιος έχει την ατυχία να μείνει χωρίς δουλειά στην απόλυτα παραγωγική ηλικία των 50 ετών τίθεται αυτόματα στο περιθώριο, χωρίς κανενός είδους μέριμνα για το παρόν και το μέλλον του. Η χώρα μετατρέπεται μέρα με τη μέρα σε μια κοινωνία γερόντων, εργαζομένων ζόμπι και ανθρώπων φοβικών σε κάθε είδους αλλαγή. Το χειρότερο όμως είναι ότι το εργατικό κίνημα μοιάζει βυθισμένο στη ραστώνη της μικροεξουσίας του, εθελοτυφλώντας – σκόπιμα τις περισσότερες φορές – για το εργασιακό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και αναπτύσσεται ο σύγχρονος Έλληνας. Η πολυδιάσπαση που παρατηρείται στις ενώσεις των εργαζομένων είναι βούτυρο στο ψωμί του κάθε κεφαλαιούχου εργοδότη. Γιατί κύριοι, αν δεν το ξέρετε, στο Σικάγο και στη Θεσσαλονίκη οι άνθρωποι πέτυχαν στην διεκδίκηση των αιτημάτων τους, επειδή ήταν ενωμένοι, ήθελαν από το απόλυτο μηδέν να πάνε στα πάντα, ενώ εσείς είστε φορείς της διάσπασης και απόλυτα ικανοποιημένοι με το μέτριο.
Δυστυχώς, το μέλλον δεν πρόκειται να γίνει καλύτερο άμεσα. Ο λόγος; Πέρα από το προφανές ότι για τον Έλληνα δεν αποφασίζουν οι Έλληνες, η εκάστοτε κυβέρνηση – είτε πρόκειται για τη δεξιά του νεοφιλελευθερισμού, είτε πρόκειται για την αριστερά του σαλονιού – ενδιαφέρεται για την “υγεία” των αριθμών και όχι των ανθρώπων. Ο μήνας που μπαίνει είναι μήνας σοβαρότατων εξελίξεων στα εργασιακά. Βγείτε λοιπόν από το σπίτι και πριν πιάσετε το Μάη, όπως προστάζει το έθιμο, δείτε τον εαυτό σας στο καθρέφτη και ρωτήστε τον: “Τελικά την Πρωτομαγιά την θέλω αργία ή τη νιώθω απεργία”;